Oddymianie grawitacyjne to, obok systemów nadciśnieniowych i wentylacji wyciągowo-nawiewnej, jeden z systemów wykorzystywany do odprowadzania dymu i ciepła powstałego podczas pożaru.
Zastosowanie instalacji oddymiającej powoduje usunięcie gazów i dymów pożarowych, a tym samym pozwala np. na utrzymanie pionowych dróg ewakuacyjnych w stanie wolnym od zadymienia, zabezpieczenie konstrukcji budynku przed uszkodzeniem związanym z działaniem wysokiej temperatury oraz niedopuszczenie do rozgorzenia.
Co pozwala na sprawną ewakuację personelu z rejonu zagrożonego pożarem.
System oddymiania jest jedną z instalacji w budynku. Od jego skuteczności zależy życie i zdrowie ludzi. Rolą tego układu jest wyprowadzenie trujących spalin i dymu w sytuacji wystąpienia pożaru w budynku. Celem nadrzędnym jest ułatwienie ewakuacji ludzi. Otworzenie okien za pomocą specjalnych siłowników lub klap oddymiających są w tym bardzo pomocne.
Systemy oddymiania grawitacyjnego działają zgodnie z fizyką ogrzanego powietrza oraz dymu. Rozmieszczenie okien i klap z funkcją oddymiania powinno być tak zaplanowane by w pierwszej kolejności chronić drogi ewakuacji. W tego typu instalacji wykorzystuje się efekt przeciągu.
Wentylacja przeciwpożarowa mechaniczna daje wsparcie naturalnemu systemowi. W takim przypadku wykorzystuje się wentylatory sterowane przez system oddymiania. Przyśpiesza to wyprowadzenie poza budynek zadymionego powietrza, a elektryczne zasilanie znacznie gwarantuje niezawodną reakcję w przypadku wystąpienia pierwszych oznak zagrożenia pożarowego.
System oddymiania zostaje uruchomiony w momencie wybuchu pożaru. Dochodzi wówczas do automatycznego otwarcia klap dymowych (na dachu lub fasadzie budynku) lub okien wyposażonych w napęd. Wyzwolenie systemu następuje na podstawie alarmu czujek dymowych, przycisku oddymiania lub zewnętrznych urządzeń wyzwalających. Umożliwia to odprowadzenie dymu na zewnątrz. System klap działa w połączeniu z odpowiednio zaprojektowanymi otworami napowietrzającymi umieszczonymi w dolnych partiach budynku. Aby ograniczyć rozprzestrzeniania się dymu montuje się dodatkowo kurtyny dymowe. Na pracą całego systemu czuwa centrala zarządzająca.
Łatwiejszy dostęp straży pożarnej do źródła ognia, ochrona konstrukcji budynku oraz oddymienie dróg ewakuacyjnych to bardzo ważne działania w trakcie pożaru. Bezpieczeństwo ludzi zależy od sprawności przeprowadzonej akcji. Panika i strach w naturalny sposób towarzyszą tego typu sytuacjom losowym. Sam ogień jednak jest mniejszym zagrożeniem niż dym i trujące gazy. Kontrola zadymienia i obniżenie temperatury w budynku pozwalają zminimalizować straty.
Napęd elektryczny zwiększa szybkość reakcji systemu. Wspólne źródło zarządzania daje większą pewność, że system będzie niezawodny.